Từ ngày 1/10/2025, phụ nữ độc thân tại Việt Nam chính thức được quyền trữ đông trứng theo nguyện vọng, không cần lý do y tế. Đây là bước tiến lớn giúp chị em chủ động bảo vệ khả năng sinh sản. Bài viết này sẽ phân tích ý nghĩa, xu hướng và những điểm bạn cần biết trước khi lựa chọn dịch vụ.
Nghị quyết mới về Quyền sinh sản
Từ ngày 1/10/2025, Nghị định 207/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, mang đến những thay đổi quan trọng về quyền sinh sản ở Việt Nam. Điều quan trọng là mở rộng quyền cho phụ nữ độc thân khi muốn tiếp cận các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hay trữ đông trứng. ự thay đổi này cho thấy pháp luật đã bắt đầu thừa nhận việc làm mẹ đơn thân như một lựa chọn hợp pháp và chính đáng, chứ không còn bị ràng buộc hoàn toàn bởi y tế nữa.
Trước kia, phụ nữ độc thân muốn làm IVF bắt buộc phải có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Với nghị định mới, điều kiện này được bãi bỏ. Giờ đây, chỉ cần có nguyện vọng, phụ nữ độc thân đã có thể tiếp cận kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
Trữ đông trứng và nhận phôi hiến tặng
Song song với quyền IVF, nghị định mới cũng mở rộng thêm các quyền sinh sản khác:
- Trữ đông trứng: phụ nữ độc thân có thể chủ động trữ đông trứng ngay cả khi không có lý do y tế.
- Nhận phôi hiến tặng: trong trường hợp không thể dùng trứng của chính mình, phụ nữ độc thân được quyền nhận phôi hiến tặng.
Quy định về lưu giữ và hiến tặng
Nghị định 207/2025 cũng quy định chi tiết về việc lưu giữ tinh trùng, noãn và phôi. Cách tiếp cận rõ ràng giúp bảo vệ quyền lợi của cả người gửi và cơ sở lưu giữ:
- Cơ sở được phép lưu giữ: chỉ có bệnh viện được cấp phép thực hiện IVF hoặc ngân hàng mô theo quy định.
- Chi phí và quyền lợi người gửi:
- Người gửi (bao gồm phụ nữ độc thân, cặp vợ chồng, hay người hiến) phải trả chi phí bảo quản.
- Nếu không đóng phí trong 6 tháng, cơ sở có quyền hủy mẫu.
- Người gửi cũng có quyền yêu cầu chuyển mẫu sang cơ sở khác.
- Nguyên tắc hiến tặng: việc hiến – nhận tinh trùng, noãn, phôi được giữ hoàn toàn vô danh; và mỗi mẫu hiến chỉ được sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng duy nhất để sinh con.
Sự thay đổi này không chỉ dừng lại ở mặt pháp lý mà còn phản ánh xu hướng xã hội hiện đại, nơi nhiều phụ nữ chọn sống độc lập nhưng vẫn mong muốn làm mẹ. Nghị định mới giúp hợp thức hóa một thực tế đã diễn ra âm thầm trong nhiều năm qua: phụ nữ độc thân tìm đến IVF bằng trứng của chính họ và tinh trùng hiến tặng vô danh.
Xu hướng trữ đông trứng ở phụ nữ độc thân
Trong vài năm gần đây, trữ đông trứng (egg freezing) không còn là khái niệm xa lạ ở Việt Nam. Nếu trước kia, kỹ thuật này chủ yếu được áp dụng cho các cặp vợ chồng gặp vấn đề về vô sinh, thì nay ngày càng nhiều phụ nữ độc thân chủ động lựa chọn như một cách giữ lại cơ hội làm mẹ trong tương lai.
Các trung tâm hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam cho biết, số ca trữ đông trứng trong những năm gần đây đã tăng gấp đôi so với trước. Phần lớn, các ca đông trứng đều đến từ phụ nữ độc thân, người muốn chủ động hơn trong việc bảo vệ khả năng sinh sản của mình.
Bối cảnh xã hội thúc đẩy xu hướng
Sự bùng nổ của dịch vụ trữ đông trứng không phải ngẫu nhiên. Nó phản ánh một thực tế đang thay đổi:
- Phụ nữ hiện đại ưu tiên sự nghiệp và phát triển bản thân: Nhiều người muốn dành thời gian cho học tập, công việc hoặc trải nghiệm trước khi nghĩ đến việc sinh con.
- Xu hướng kết hôn muộn hoặc không kết hôn: Không ít phụ nữ chọn sống độc lập nhưng vẫn mong muốn giữ cơ hội làm mẹ trong tương lai.
Lợi ích cho phụ nữ độc thân
Trữ đông trứng mang lại cho phụ nữ độc thân nhiều lợi ích thiết thực:
- Bảo tồn khả năng sinh sản: Chất lượng trứng suy giảm theo tuổi, nên việc trữ đông sớm giúp giữ lại “thời điểm vàng” cho những năm sau.
- Chủ động trong kế hoạch làm mẹ: Chị em có thể tập trung vào sự nghiệp, tài chính, hoặc chờ đến khi tìm được người đồng hành phù hợp.
Với sự thay đổi trong nhận thức xã hội và sự cởi mở hơn trong tiếp cận các dịch vụ y tế sinh sản, xu hướng trữ đông trứng ở phụ nữ độc thân tại Việt Nam chắc chắn sẽ còn tiếp tục phát triển.
Bối cảnh IVF tại Việt Nam
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là một trong những kỹ thuật hỗ trợ sinh sản quan trọng nhất tại Việt Nam, giúp hiện thực hóa ước mơ làm cha mẹ của hàng trăm nghìn gia đình hiếm muộn. Nhìn lại hơn hai thập kỷ phát triển, IVF ở Việt Nam đã đi từ những bước khởi đầu khó khăn đến vị trí ngày càng tiệm cận với chuẩn mực quốc tế.
Những cột mốc quan trọng
IVF được triển khai ở Việt Nam từ cuối thế kỷ 20 và đã nhanh chóng trở thành một kỹ thuật y học sinh sản phổ biến.
- 1998: Ca sinh đầu tiên bằng IVF tại Việt Nam đánh dấu bước ngoặt trong ngành y tế.
- Hơn 150.000 em bé đã chào đời nhờ IVF tính đến nay, con số này minh chứng cho hiệu quả và sự phổ biến ngày càng tăng của kỹ thuật.
- Việt Nam cũng đã ghi nhận hơn 400 ca sinh con nhờ mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, thể hiện sự đa dạng trong các giải pháp hỗ trợ sinh sản được pháp luật cho phép.
Chất lượng dịch vụ và tỷ lệ thành công
Trong những năm gần đây, hệ thống hỗ trợ sinh sản ở Việt Nam có bước phát triển vượt bậc cả về số lượng lẫn chất lượng:
- Hơn 50 trung tâm hỗ trợ sinh sản hoạt động trên toàn quốc, phân bổ chủ yếu tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng…
- Trang thiết bị hiện đại, công nghệ đạt chuẩn quốc tế, nhiều trung tâm hợp tác trực tiếp với các tổ chức y tế hàng đầu thế giới.
- Tỷ lệ thành công cao: Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ thành công của IVF tại Việt Nam có thể đạt tới 60%, tiệm cận với mức trung bình của các quốc gia phát triển.
Phát triển trong tương lai
Nhìn từ góc độ xã hội, IVF không chỉ giúp giải quyết vấn đề y tế mà còn mang lại hy vọng và hạnh phúc cho hàng trăm nghìn gia đình hiếm muộn. Thụ tinh trong ống nghiệm đã góp phần giảm gánh nặng tâm lý cho các cặp vợ chồng vô sinh, xóa dần những định kiến liên quan đến hiếm muộn.
Trong tương lai, khi khung pháp lý ngày càng cởi mở và công nghệ tiếp tục được cải thiện, tỷ lệ thành công IVF tại Việt Nam có thể còn được nâng cao hơn nữa.
